Поділ володiнь 1496 р. між синами Миколая - Анджєєм та Міхалом //
An-
drzej i Michał, robią w 1496 roku dział fortuny po ojcu.
Dział ten znany nam jest tylko z obiaty późniejszej,
z 1732 roku, w aktach kamienieckich^), i prawdopodobnie
nie musi to być całkowity akt dzielczy, tylko wyciąg odno-
szący się do dwóch sched obu braci, dla wyjaśnienia zape-
wne jakichś praw sukcesyjnych. O pozostałej rodzinie i o
pochodzeniu dóbr, żadnej niema tu wzmianki, wyliczone są
tylko majętności, które każdemu z braci przypadły. Przyta-
czamy treść tego ciekawego aktu, który wykazuje jak rozle-
głe dobra bądź dziedziczne, bądź królewszczyzny, były wów-
czas w dzierżeniu rodziny Świrczów z Nowodworu.
1 tak Andrzej bierze część zamku Nowodworu i część
budynków, oraz wsie : Skipcze, Serwatyńce, które obaj bra-
cia wykupić mają, Kujałów, dobra Bedrzychowcze, cumwys-
sadek ubi Dombrawa sedebat; wieś Nowosielce, Trzcinice
(Trościaniec) z przyległościami, alias wyssadki. Wieś Żura-
wińce, cum wyssadek inferius Żurawihce, ubi Parchanus se-
debat Wieś Oleszkowce, część gdzie Tatarzyn siedział. Wieś
Andronikowce (Andryjkowce) , wieś Mikityńce, wieś Zwol-
szczykowce (Wołkowce?), wieś Czarny Ostrów, wieś Płoski-
rów. Item cała Płoska, gdzie Szczerba siedział, i trzecia
wieś cała in eadem Płoska, gdzie Chotko siedział (Chotkow-
ce). Item totalis medietas molendini in Zapadkowce (Zapa-
dyńce). Item wieś cała, gdzie Temysz siedział i cały staw
Zacharański. Drugi brat Michał wziął część zamku i część miasta
Nowodworu, wieś Kupin i cały staw super Czarnowoda. Hem
Karabczyjow wyższy nad Smotryczem od Wilczej Góry cały.
!fem Jaromirka z połową stawu w Kujałowie. Diakowce,
Mikołajowce, ad guam nllam Sagitiarii alias Strzelczy staw
jest dodany. Kuźmin, bona plenaria. Hem, cała wieś Ostap-
kowce, wieś Szyszkowce, część wsi Oleszkowiec, gdzie Ole-
szko siedział, z całym stawem. Owarowce, Korytna, Dobro-
hoszcza, Waślikowce, Hruszowica, Zapadkowce z połową
młyna. Iłem Holiszyn, wieś Ploskaj gdzie Kalin siedział (Ka-
linówka), Item Rożyczna wieś, gdzie Malinin siedział (Mali-
nicze). Wieś Karabczyjow niższy (Karabczyjówka), obaj bra-
cia Michał i Andrzej wspólnie (trzymać) mają, łtem staw
w tejże wsi. Item wieś Skorcza(?) obaj bracia trzymać mają*
Item wieś Kadyjowce, iłem staw kupiński.., A przywilej ory-
ginalny (literam oryginaiem) na miasto (oppidam) Nowodwór,
obu braciom ma służyć.
Z tych licznych włości, zapisanych w powyższym dziale,
wiele z nich było króle wszczyznami, trzymanemi w pewnych
„starych summach", jak mówiono, 1 tak np, Płoskirów i roz-
ległe obszary nad Pieską, oraz duża włość Czarno -Ostrow-
ska, Są ślady, że w początkach XVI w. (w 1526 r.), z kan-
celaryi królewskiej wydany był przywilej Janowi Wieczffiii-
skiemu, kasztelanowi płockiemu, na wykupienie Czarnego
Ostrowia'), atoli Swirczowie nie dali się stąd usunąć. Szcze-
gółów nie znamy, ale mandat królewski został bez skutku
i posiadłość ta została w ich rękach, i z czasem — jak
to nieraz się zdarzało u tenutaryuszów dóbr królewskich —
i Czarny Ostrów został dziedziczną własnością Świrczów.
Wszystkie atoli królewszczyzny, nawet włości, trzymane pra-
wem zastawnem — jare obiigatorio — wchodziły zwykle do
tranzakcyi prywatnych, działów, zapisów i t d., a choć czę-
sto lustratorowie wyrażają się» że per abusum różne dobra przechodziły z rąk do rąk — nie mniej przecież, to prawo
zwyczajowe utrzymywało się, wnosząc co prawda, wielkie
zamieszanie przy doszukiwaniu się tytułów własności.
Джерело:
Pułaski К. Stare osady w ziemie kamienieckiej i dziedziczące na nich rody podolskiej szlachty historycznej / / Przewodnik Naukowy i Literacki. - Lwów, 1902. - R . XXX . - S. 470 -471 .