Поділ володiнь 1496 р. між синами Миколая - Анджєєм та Міхалом //
An- drzej i Michał, robią w 1496 roku dział fortuny po ojcu. Dział ten znany nam jest tylko z obiaty późniejszej, z 1732 roku, w aktach kamienieckich^), i prawdopodobnie nie musi to być całkowity akt dzielczy, tylko wyciąg odno- szący się do dwóch sched obu braci, dla wyjaśnienia zape- wne jakichś praw sukcesyjnych. O pozostałej rodzinie i o pochodzeniu dóbr, żadnej niema tu wzmianki, wyliczone są tylko majętności, które każdemu z braci przypadły. Przyta- czamy treść tego ciekawego aktu, który wykazuje jak rozle- głe dobra bądź dziedziczne, bądź królewszczyzny, były wów- czas w dzierżeniu rodziny Świrczów z Nowodworu. 1 tak Andrzej bierze część zamku Nowodworu i część budynków, oraz wsie : Skipcze, Serwatyńce, które obaj bra- cia wykupić mają, Kujałów, dobra Bedrzychowcze, cumwys- sadek ubi Dombrawa sedebat; wieś Nowosielce, Trzcinice (Trościaniec) z przyległościami, alias wyssadki. Wieś Żura- wińce, cum wyssadek inferius Żurawihce, ubi Parchanus se- debat Wieś Oleszkowce, część gdzie Tatarzyn siedział. Wieś Andronikowce (Andryjkowce) , wieś Mikityńce, wieś Zwol- szczykowce (Wołkowce?), wieś Czarny Ostrów, wieś Płoski- rów. Item cała Płoska, gdzie Szczerba siedział, i trzecia wieś cała in eadem Płoska, gdzie Chotko siedział (Chotkow- ce). Item totalis medietas molendini in Zapadkowce (Zapa- dyńce). Item wieś cała, gdzie Temysz siedział i cały staw Zacharański. Drugi brat Michał wziął część zamku i część miasta
Nowodworu, wieś Kupin i cały staw super Czarnowoda. Hem Karabczyjow wyższy nad Smotryczem od Wilczej Góry cały. !fem Jaromirka z połową stawu w Kujałowie. Diakowce, Mikołajowce, ad guam nllam Sagitiarii alias Strzelczy staw jest dodany. Kuźmin, bona plenaria. Hem, cała wieś Ostap- kowce, wieś Szyszkowce, część wsi Oleszkowiec, gdzie Ole- szko siedział, z całym stawem. Owarowce, Korytna, Dobro- hoszcza, Waślikowce, Hruszowica, Zapadkowce z połową młyna. Iłem Holiszyn, wieś Ploskaj gdzie Kalin siedział (Ka- linówka), Item Rożyczna wieś, gdzie Malinin siedział (Mali- nicze). Wieś Karabczyjow niższy (Karabczyjówka), obaj bra- cia Michał i Andrzej wspólnie (trzymać) mają, łtem staw w tejże wsi. Item wieś Skorcza(?) obaj bracia trzymać mają* Item wieś Kadyjowce, iłem staw kupiński.., A przywilej ory- ginalny (literam oryginaiem) na miasto (oppidam) Nowodwór, obu braciom ma służyć. Z tych licznych włości, zapisanych w powyższym dziale, wiele z nich było króle wszczyznami, trzymanemi w pewnych „starych summach", jak mówiono, 1 tak np, Płoskirów i roz- ległe obszary nad Pieską, oraz duża włość Czarno -Ostrow- ska, Są ślady, że w początkach XVI w. (w 1526 r.), z kan- celaryi królewskiej wydany był przywilej Janowi Wieczffiii- skiemu, kasztelanowi płockiemu, na wykupienie Czarnego Ostrowia'), atoli Swirczowie nie dali się stąd usunąć. Szcze- gółów nie znamy, ale mandat królewski został bez skutku i posiadłość ta została w ich rękach, i z czasem — jak to nieraz się zdarzało u tenutaryuszów dóbr królewskich — i Czarny Ostrów został dziedziczną własnością Świrczów. Wszystkie atoli królewszczyzny, nawet włości, trzymane pra- wem zastawnem — jare obiigatorio — wchodziły zwykle do tranzakcyi prywatnych, działów, zapisów i t d., a choć czę- sto lustratorowie wyrażają się» że per abusum różne dobra przechodziły z rąk do rąk — nie mniej przecież, to prawo
zwyczajowe utrzymywało się, wnosząc co prawda, wielkie zamieszanie przy doszukiwaniu się tytułów własności.
An- drzej i Michał, robią w 1496 roku dział fortuny po ojcu. Dział ten znany nam jest tylko z obiaty późniejszej, z 1732 roku, w aktach kamienieckich^), i prawdopodobnie nie musi to być całkowity akt dzielczy, tylko wyciąg odno- szący się do dwóch sched obu braci, dla wyjaśnienia zape- wne jakichś praw sukcesyjnych. O pozostałej rodzinie i o pochodzeniu dóbr, żadnej niema tu wzmianki, wyliczone są tylko majętności, które każdemu z braci przypadły. Przyta- czamy treść tego ciekawego aktu, który wykazuje jak rozle- głe dobra bądź dziedziczne, bądź królewszczyzny, były wów- czas w dzierżeniu rodziny Świrczów z Nowodworu. 1 tak Andrzej bierze część zamku Nowodworu i część budynków, oraz wsie : Skipcze, Serwatyńce, które obaj bra- cia wykupić mają, Kujałów, dobra Bedrzychowcze, cumwys- sadek ubi Dombrawa sedebat; wieś Nowosielce, Trzcinice (Trościaniec) z przyległościami, alias wyssadki. Wieś Żura- wińce, cum wyssadek inferius Żurawihce, ubi Parchanus se- debat Wieś Oleszkowce, część gdzie Tatarzyn siedział. Wieś Andronikowce (Andryjkowce) , wieś Mikityńce, wieś Zwol- szczykowce (Wołkowce?), wieś Czarny Ostrów, wieś Płoski- rów. Item cała Płoska, gdzie Szczerba siedział, i trzecia wieś cała in eadem Płoska, gdzie Chotko siedział (Chotkow- ce). Item totalis medietas molendini in Zapadkowce (Zapa- dyńce). Item wieś cała, gdzie Temysz siedział i cały staw Zacharański. Drugi brat Michał wziął część zamku i część miasta
Nowodworu, wieś Kupin i cały staw super Czarnowoda. Hem Karabczyjow wyższy nad Smotryczem od Wilczej Góry cały. !fem Jaromirka z połową stawu w Kujałowie. Diakowce, Mikołajowce, ad guam nllam Sagitiarii alias Strzelczy staw jest dodany. Kuźmin, bona plenaria. Hem, cała wieś Ostap- kowce, wieś Szyszkowce, część wsi Oleszkowiec, gdzie Ole- szko siedział, z całym stawem. Owarowce, Korytna, Dobro- hoszcza, Waślikowce, Hruszowica, Zapadkowce z połową młyna. Iłem Holiszyn, wieś Ploskaj gdzie Kalin siedział (Ka- linówka), Item Rożyczna wieś, gdzie Malinin siedział (Mali- nicze). Wieś Karabczyjow niższy (Karabczyjówka), obaj bra- cia Michał i Andrzej wspólnie (trzymać) mają, łtem staw w tejże wsi. Item wieś Skorcza(?) obaj bracia trzymać mają* Item wieś Kadyjowce, iłem staw kupiński.., A przywilej ory- ginalny (literam oryginaiem) na miasto (oppidam) Nowodwór, obu braciom ma służyć. Z tych licznych włości, zapisanych w powyższym dziale, wiele z nich było króle wszczyznami, trzymanemi w pewnych „starych summach", jak mówiono, 1 tak np, Płoskirów i roz- ległe obszary nad Pieską, oraz duża włość Czarno -Ostrow- ska, Są ślady, że w początkach XVI w. (w 1526 r.), z kan- celaryi królewskiej wydany był przywilej Janowi Wieczffiii- skiemu, kasztelanowi płockiemu, na wykupienie Czarnego Ostrowia'), atoli Swirczowie nie dali się stąd usunąć. Szcze- gółów nie znamy, ale mandat królewski został bez skutku i posiadłość ta została w ich rękach, i z czasem — jak to nieraz się zdarzało u tenutaryuszów dóbr królewskich — i Czarny Ostrów został dziedziczną własnością Świrczów. Wszystkie atoli królewszczyzny, nawet włości, trzymane pra- wem zastawnem — jare obiigatorio — wchodziły zwykle do tranzakcyi prywatnych, działów, zapisów i t d., a choć czę- sto lustratorowie wyrażają się» że per abusum różne dobra przechodziły z rąk do rąk — nie mniej przecież, to prawo
zwyczajowe utrzymywało się, wnosząc co prawda, wielkie zamieszanie przy doszukiwaniu się tytułów własności.
Джерело:
Pułaski К. Stare osady w ziemie kamienieckiej i dziedziczące na nich rody podolskiej szlachty historycznej / / Przewodnik Naukowy i Literacki. - Lwów, 1902. - R . XXX . - S. 470 -471 .
Комментариев нет:
Отправить комментарий